La lenga padan-a ëd l'Età ëd Mes n° 6, gené-fërvé 2008, pag. 2 sconda part - a continua Bepe Sané (Dragonòt) Com a l’é scrivusse ant la prima part, ant ël Medio Ev a l’é esistuje na lenga padan-a che jë studios a conosso com "koiné lombard-véneta". Coj (pòchi) che ant ël Medio Ev a scrivìo, a consideravo la lenga padan-a a la pari con j’àutri volgar ëd l’época, a la pari con ël Toscan, ël Fransèis, lë Spagneul. D’apress che l’àuta Italia a l’era stàita dominà daj Longobard, l’àuta Italia a vnisìa ciamà "Lombardia" e la gente dl’àuta Italia a l’ero ciamà "ij Lombard". La lenga comun-a padan-a a l’era alora ciamà "Lombard". A-i é motobin d’esempi an doa jë scritor dël Medio Ev a buto a confront Lombard e Toscan. Për esempi, ant j’anviron dël 1280, ant la "Cronica" ëd Salimbene de Adam, a l’é nominà un Fra Barnaba che "optime loquebatur Gallice, Tuscice et Lombardice", val a di "a parlava pròpi bin Fransèis, Tuscan e Lombard". N’àutr esempi a l’é ant ël cant che a fa XXII ëd l’Infern ëd Dante. Lì Virgili a ciama a un danà: "It conòssës-to cheicun ch’a sia Latin?" e apress d’un pòch a-i riva l’arspòsta: "Se voiàutri i veule vëdde o sentì / a arcominciava peui lë sbaruvà / ëd Toscan o ëd Lombard, mi i na fareu vnì". N’àutr personagi motobin avosà che a testimònia ël contrast che a-i era aj sò temp tra Toscan e Lombard a l’é ël Machiavelli. Machiavelli, ant soa euvra "Discors antorn a nòsta lenga", an doa a parla ëd lenga Lombarda, ansema a cola "spagnuola" e a cola "franzese", a fa costo esempi: "Përché it disës-to com ij fiorentin e nen com ij lombard ...?". E ancora a la fin dël Sinsent, ël piemontèis Steo Guazzo a scrivìa, ant la "Sivil conversassion" (1574): "I dareu ocasion ëd rije a coj che a scoto, mës-ciand cosse con ciairin, val a dì paròle Lombarde con Toscan-e". Scond Paola Benincà, dl’Università ëd Padoa, Dante a l’avìa parlà dla koiné padan-a a la fin dël Im lìber dël "De Vulgari Eloquentia". La Benincà a definiss Dante "un lenghista dl’época" e a scriv: "a la përcession ëd lë stat lenghìstich dij sò temp, aj arzultava che an Italia a esistèissa un Volgar, che i pensoma a jë smijèissa avèj d’unitarietà. Chiel a lo ciamava , ël volgar che a dovrava la metà setentrional d’Italia". Ant ël 1987 a l’é tnusse a Milan e a Pavia un Convegn antërnassional an sla koiné padan-a e, an col ocasion, a son studiasse tute coste evidense e a l’é ciamasse d’ancaminé na revision storiogràfica, con ël but ëd nen perde un bel tòch ëd nòsta stòria. Home Page Artìcoj an piemontèis