La lenga padan-a ëd l'Età ëd Mes n° 5, novèmber-dzèmber 2007, pag. 2 prima part - a continua Bepe Sané (Dragonòt) Ant l’Età ëd Mes (ël MedioEv), ant ij sécoj che a van da col che a fa XIII a col che a fa XV, e fin-a pì an là, an Padania a l’é provasse a dovré, al pòst dël latin, un Volgar che a l’era la vërsion "eleganta" dij volgar che a parlava la gent. Jë studios a ciamo costo Volgar an vàire manere, për esempi "koiné àut-italian-a ëd j’Inissi", "koiné setentrional", o "koiné lombard-veneta"; an anglèis a la ciamo ëdcò mach "Old Lombard" (Vej Lombard) o "Old Cisalpin" (Vej Cisalpin). Con la paròla "koiné" (che an grech a veul dì "comun-a") a s’antend "lenga comun-a", përché ël Volgar Padan ëd l’Età ëd Mes a l’era na lenga comun-a, dovrà ant le Cort, ant le Canselerìe e pì che aùtr për ëd but literari. Un dij prim che a l’avìa parlà ëd na lenga literaria padan-a a l’era stàit Adolfo Mussafia, che a l’era professor a l’Università ëd Vienna e a l’avìa gnun che aj vietèissa ëd parlé ëd na Lenga Padan-a ëd j’Inissi (1864). Mussafia a l’avìa definila parèj : "un parlé nen sensa coltura, con nen pòchi arcòrd latin, con tante eleganse che a l’ero nen toscan-e, nen provensaj, nen fransèise, ma a l’ero ëd tute le lenghe neolatin-e che ant ël MedioEv a l’ero rivà a në svilup literari". Àutri studios che a l’han sostnù l’ideja ëd na koiné literaria padan-a a son stàit Bartoli e Salvioni; contrari a son stàit Ascoli e Contini, pì che àutr përché a vëddìo ant jë scrit pì ij caràter dialetaj che coj comun. Aj nòsti temp un dij pì gròss sostnidor dla "koiné lombard-véneta" a l’é Glauco Sanga (professor a l’Università ëd Venessia), con lìber, antërvent aj Congress e fin-a con dë studi statìstich an sle caraterìstiche dla lenga. Da ël pont ëd vista literari, ël Tagliavini a scriv parèj : "Ant l’Italia setentrional jë scritor lombard e véneti a stasìo formand na koiné literaria che a l’é manifestasse con àutor com Bonvesin dra Riva, Giacomin da Veron-a, Uguçon da Laodho, Gerard Pateg, etc. (Peui) ël Fiorentin, mersì a Dante, Petrarca e Boccaccio, a l’é spatarasse an ògni part d’Italia, fasend sparì la koiné àut italian-a, che ant ël Dosent a l’era rivà a avèj ëd prestigi". Ij caràter ëd costa lenga a l’ero pienament gal-romanz e Varvaro (Università ëd Nàpoli) a l’ha scrivù che as capiss nen përché la lenga padan-a dël Medio Ev a së studia ansema a la stòria dla lenga italian-a. Home Page Artìcoj an piemontèis