Ij "Test carmagnolèis" n° 2, magg-giugn 2007, pag. 4 Bepe Sané (Dragonòt) Ant la stòria dla litratura piemontèisa, un-a dle prime vire che a ven nominà Carmagnòla a l’é për ij "test carmagnolèis". Ij "test carmagnolèis" a son tre cort tòch scrivù an piemontèis e datà ant j’anviron dël Mila e Quatsent. Ël prim e ël ters tòch a son dle corte prédiche fàite da un resior, e lë scond a l’é n’orassion a Nosgnor e a la Madòna. Na part dla sconda prédica (ël ters tòch) a l’é stàita ant j’ùltim temp (2002) arportà dal prof. Gianrens P. Clivi ant ël sò "Profil dë stòria dla litratura an piemontèis" : Belli freli ch’i sei vegnù in questa present matina, avé fait el vòstr debit; queli ch’i son nent vegnù, ne poeno pa dir ansì. Tuta vòlta noi prierema lo nòst signor miser lesù Christ ch’i li piasa de meterli in lo cor de fer antender quel ch’i li han promis, azò che quist non sea scrit in peccà; d’altra part chi n’è stait al principi de lo officio si voglia dir X pater noster e X ave maria per tute le anime che son in purgatori, azò che Dio si ne voglia aver misericordia; ancora 3 pater noster e 3 ave marie a ciò che Dio si ne voglia vardé da ògni adversità. Ij "test carmagnolèis" a son nen testimonianse isolà, ma a-i é un bon nùmer ëd test ant ël piemontèis dël Quatsent. Tra i test religios as peulo arcordesse le "Recomendaciones ëd Salusse" e j’ "Ordinà ëd Droné" e tra i test sivij as peulo arcordesse la "Sentensa ëd Rivàuta" e l’ "At ëd Poirin". J’ùltimi doi a son na pressiosa testimoniansa che a l’é stàitie dij tentativ ëd dovré ël piemontèis për le scriture sivij, ant ël moment che as sërcava na lenga da dovré al pòst dël latin. Un poch dë stòria dij "Test carmagnolèis" Ij tre "test carmagnolèis" a son stàit trascrivù da F. Gabotto e D. Orsi e publicà ant la prefassion dle "Laude dël Piemont" ant ël 1891 (Bològna). Sia ij "test" sia le "laude" as trovavo ant un còdes conservà ant la Biblioteca Nassional ëd Turin e segnà com "N.V. 37". Për maleur, ël codes a l’é andàit brusà ansema a tanti àutri ant ël 1904, quand che a l’é stàit-ie un feu ant la Biblioteca Nassional. Për boneur ij "test" a l’ero stàit publicà pòchi agn prima, ma a l’é pì nen possìbil verifiché se la trascrission a fussa stàita fàita bin. An tùit ij cas a l’é na bela emossion podèj lese un tòch dla parlada ëd Carmagnòla ëd sessent agn fa, e a-i é mach da auguresse che, com chi a l’é vivù prima ëd noiàutri a l’ha fane rivé costa testimoniansa, noi i sio bon a trasmëtte nòsta lenga a chi a vnirà dòp ëd noi. Home Page Artìcoj an piemontèis