Foèt e foaté

Cò stavòta 'n lìber nen pròpe dël moment, ma ch'a l'é bel arcordé përchè an parla d'un tochèt d'ëstòria local e përchè a n'armanda a 'n temp giumaj finì. Bin intèis, pa përchè mi sia fij 'd nostalgìa (mi penso da sempre che le còse a passo e a-i na nass d'àite ch'a n'òbligo a fé ij nòsti cont), ma përchè la conossensa dël passà a l'é l'investiment pì giust për vive mej lòn ch'a n'ëspeta: con la fiusa che a-i va për vive con l'ësguard ëdnans. E donca, valà.
Ël lìber a s'ëntìtola "Il tempo delle fruste a Nole", sot-tìtol: "foèt e foaté tra '800 e '900". Publicà da l'editor Garbolino (Ciriè), a l'é 'n lìber a pì man che nass a l'ansigna dël grup "Ël Nòst Pais". A l'é la stòria, tra italian e piemontèis, d'un mësté gropà a la campagna e a l'esigensa dij trasport ch'as fasìo (pensé ai cartoné) con le bestie, coi cavaj e via fòrt.
Prima la descrission dël pais e peuj la stòria dij foèt: man-e dur ma 'dcò flessibil che prima a l'ero pijà dal bòsch ëd fò e peuj 'd tanës-cia, coma a s'ësciama 'l "bagolaro" 'n piemontèis, ma a second dij pòst ëdcò: brangeuj, ciresa greca, fargé, ghinda, sënës-cia, tremulin (ën latin: celtis australis), e bele fàit.
A l'é për sòn che la tanës-cia a l'han ciamala la pianta dij foèt. Gnanca da dì che al carlevé 'd Nòle i re a son 'l Foaté e la Foatera.

ëd Giovanni Tesio - da TurinSet ëd La Stampa dij 17 ëd magg dël 2019


Indietro