Primo Levi

Primo Levi - st'agn sì a l'é 'l sentenare dla soa nassita - a parlava pòch ël piemontèis (contut ch'a lo parlèissa) ma a l'avìa na certa difidensa 'nvers a chi a mostava na dedission 'dzora le righe. Nopà a-j piasìa da mat rasoné 'n sle paròle, conòss-ne j'adoss, ëndé a sgate-ne la nassita e le variassion, dritura le inversion che 'nt ël temp le paròle a peulo patì. Chiel a disìa d'avèj për le lenghe na vocassion da "gramaticus" e tanti a son j'artìcoj ch'a l'ha scrivù (la pì part publicà 'n sla "Stampa" e peuj cujì 'n lìber come "L'altrui mestiere"). A l'é giusta da sì ch'i gavo n'artìcol 'ntitolà "Le parole fossili", doa ch'a parla 'd tante paròle, ma tra coste, tante le piemontèise. Levi a dis dël piemontèis come dla lenga ch'a l'ha pì cara, përchè "ci lega al luogo in cui siamo nati e cresciuti, e che diventa nostalgia quando ne siamo lontani". E a dis sì 'n particolar dle paròle piemontèise ch'a ven-o diretament dal latin sensa passé për l'italian. Për esempe, coste: "mustèila" da mustela; "bolé" da boletus; "tisòire" da tonsorie; "pàu" da pavor; "arsenté" da recentare; "ancheuj" da hanc hodie; "aram" da aeramen; "stibi" da stipes; "pré" da petrarius; "malavi" da male habitus e via fòrt. Levi a sara disand ch'a son d'escuverte ch'a cambio nen ël mond, ma a l'é bin bel - e a dà gòj - 'mprende e cudì. ëd Giovanni Tesio - da TurinSet ëd La Stampa dij 19 d'avril dël 2019

Indietro