Beppe Mariano un pòch an piemontèis

A l'é pen-a surtì da l'editor Nino Aragno. A s'ëntìtola «Il seme di un pensiero» (pp. 502, euro 15). A l'ha scrivulo (an italian) Beppe Mariano, poeta 'd Savian. Noi na parloma ambelessì për tante rason. Prima: përchè Mariano a l'é n'amis dël piemontèis ch'a sa dovré a soa mòda, comodà come na pitansa galupa. Sconda: përchè sò mond poetìch, combin ch'a sia an italian, a l'é motobin tacà a la vita piemontèisa ch'a l'é (ancora) gropà a le parlade dij pòst come le pere a soe bàite. Ters: përchè soens ant ël bel mes dla paròla italian-a as deurvo le pì bele paròle an piemontèis. Ëd vòte paròle sempie, d'autre d'espression antreghe, o proverbe, o manere 'd dì, o dëscors che an italian a dirìo bin pòch e che nopà an piemontèis a l'han tut ël sust për definì 'n përsonage, 'n moment, na situassion. Un-a dle prime poesie a l'é antitolà «Partigiano ragazzo» e a na serta mira a dis: «Reusa neira, torment dla controra,/ stissava ant la ment/ ancreus ël maleur d'essi nà». E squasi sùbit apress: «Ël casermon dle torture a la fin/ a l'é steit spianà. Bin/ Mach 'n tòch ëd muraja a l'é restàje./ Quand i pass davsin, la ment as gela/ al crij sgarì dl'arcordansa». E l'istess a capita con la poesìa d'apress, «La storia antica». Sensa conté «Mistà o dei mestieri perduti». 'L cadreghé ch'a slansa sò arciam coma ancapitava ant la vita d'antan: «Cadreghé cadreghé/ Cadreghé d'ampajé da bin,/ feve soagné bele madamin/ dal vòstr cadreghé». Opurament lë spaciafornel, «così neir che fin-a j'euj scur/ a miavo ciéir…». E còs dì dl'ancioé? Dël mondajé («Oh mondaj, bej mondaj/ Feve scaudé le man bele madamin/ dal vòstr mondajé»)? Ij cavié? I vendëmmior? Ij parapieuvé? Ij caminant? Ij gianpetadé? E as finirla mai d'elenché. A son cite esempi d'un mond ch'andarìa analisà pì 'n përfond, përchè tute le vòte che Mariano a deuvra 'l piemontèis a-i é na bon-a rason për felo. Serte còse mach ant le parlade locaj as peulo disse mej, nen tan për un sentiment dle còse ch'a-j son pì nen, ma pitòst përchè la poesìa a-j ten an vita. Travers la poesìa cole còse a continuo a disse, a fesse dì. ëd Giovanni Tesio - da TORINOsette ëd La Stampa dj'8 ëd giugn dël 2012

Indietro