Angelo Brofferio

A l’é stàit në scritor ëd teatro (tragedie d'ispirassion alfierian-a e comedie d'ogni part). A l’é stàit n'avocat ëd coj gròss (combin ch'a l'abia soens butà 'n pò da part la profession). A l’é stàit në stòrich un pò anedòtich coma a capita quàich vota ai giornalista. A l’é stàit giusta 'n giornalista dij prim, brav a dirige 'd giornaj e a scrive 'd quintalà 'd pagine pà mal, polemiche ch'a basta e raspose da gavé la pel. A l’é stàit deputà al Parlament Subalpin (e peui Italian) squasi sensa interussion, dal 1848 a soa mòrt (25 ëd magg 1866). A l’é stàit n'orator ch'a tirava ij batiman coma le cerese. A l’é mai anternasasse cudiand travaj da acadèmich brusch. A l’é mai bassasse a pensé lò ch'a pensava për piasì 'd cheicun. A l’é gnanca mai mancaje la cossiensa 'd nen esse n'òm da pòch e a l’é nen un cas ch'a sia scrivusse n'autobiografia (a s'antìtola «I miei tempi») squasi pi longa che la vita ch'a l'ha vivù. Parloma d'Angelo Brofferio (1802-1866) ch'a së s-ciamava për la vrità Michelangelo, e a smija ch'a sia scursasse 'n nòm tant impegnativ përchè a disegnava coma 'n pito ciocaton. Ma 'n pò 'd Michelangel a l'era destin ch'a-j restèissa tacà, përchè - cantor dla rason - ‘l pensé largh a l’é nen mancaje. Combin che la «glòria» a sia mnuje da le «Canzoni piemontesi», sò ver monument e testament literari (chi ch'a veul troveje, Viglongo a l'ha fané na bela edission). Canson da torototela 'd lusso, ch'a smijrìo nasse con l'intension 'd vardé ‘l mond butand-se da part, chiel a l'avìa «prò vist le glòrie uman-e/ dal fnestron d'ij catafus». Vera a l’é che con soe macëtte, con soe figurin-e, con soe ironie Angelo Brofferio a l'ha fàit soa part për fé muré na cossiensa nassional. Con un-a dle soe invension pi barivele, a l’é 'ndàit con Carolin-a ancontr a le aventure dla vita pi «falabraca», lesend a soa manera ant ël lìber d'un mond malciapà: «Da una part i vëdde 'd nivole/ 'd citi pòpol, ëd citi re,/ ch'as ciapulo, ch'as annichilo,/ e saveissne almanch përchè!/ Ël furor a s-ciama glòria,/ ‘l delit as dis virtù,/ e l'onor a pianta fabrica/ da bindei për ij fòifotù». Onorand na vocassion cantarin-a a l'ha pijà part a «l'Italian-a libertà». ëd Giovanni Tesio - dal Vënner ëd La Stampa dij 5 ëd novèmber dël 2010

Indietro