Ij Brandé

«Ij Brandé», an italian «gli alari», imagine simbòlica sernùa dal poeta Pinin Pacòt për anandié sò moviment literari ch'a dovìa porté la poesìa an piemontèis ant ël Neuvsent a esse pivò dla neuva arnassensa dla lenga, dla resistensa coltural a la decadensa dël lengagi antich e soasì 'd nòsta tèra. Ël programa, ij pensé, ‘l manifest a son afidà a n'arvista, un giornal con costa diciarassion: «Còma 'nt ël canton dël feu, tra ij doi brandé a s-ciupliss e a s-ciuplin-a la fiama che, an scaudand la ca, a spatara d'antorn na nìvola 'd faravòsche lusente, parèj nòsta neuva arvista a dovrà fé arvive ant ij cheur piemontèis l'amor për nòst bel parlé». A l'era l'an 1927: dij Brandé a surtiran 5 nùmer, con, për divisa, costi vers «La fiama as àussa e a lus tra ij doi brandé: /Piemontèis, a cost feu vnive a scaudé». Peuj j'ani scur dël fassism, la guèra...e la poesìa ch'a viv un pò stërmà: dal 1931 al 1938 a-i seurt na vota l'ani 'l bel «Armanach piemontèis». Pen-a la libertà a l'ha tornà a slarghé soe ale su nòst pais, Pacòt e ij sò a torno a arpijé la publicassion dij «Brandé», giornal ëd poesìa pjemontèisa, dal 1946 al 1957. Dal 1960 a ancamin-a la neuva serie con ‘l tìtol «Ij Brandé. Armanach ëd poesìa piemontèisa», ch'a seurt mach pi na vota l'ani, e ch'a s'anteromp gnanca con la mòrt ëd Pacòt dël 1964. E anlora, varda sì pontual sla nòsta tàula «Ij Brandé» 2010, n. 51, a l'Ansëgna dij Brandé, armanach literari (soagnà da Michele Benavero, impostassion gràfica 'd Corrado Marra, as pùblica coma suplement ëd Piemontèis ancheuj). Sla carzà impostà sinquantani fa da Pacòt, le 125 pagine a në smon-o un panorama dla poesìa e dla pròsa piemontèise, dël passà, ma 'dcò d'ancheuj, tnisend cont ëd «tute le nuanse lenghìstiche ch'a fan bel e bariolà ‘l nòst Piemont», sercand ëd cheuje la mèj pròdussion ëd l'ann ch'a va a finì. Trovoma 'd test ëd Censin Pich, Tavo Burat, Silvio Viberti, Barba Tòni Bodrìe, Camillo Brero, Tavio Còsio, Remo Bertodatti, Giuseppe Goria, Luciano Ravizza, Maria Pia Coda Forno, Valerio Rollone, Claudio Santacroce,...e vàire d'àutri. Vos che dal Bielèis, al Canavèis, da la Provinsa 'd Coni, da Vërsèj a Lissandria, dal Monfrà al Vco, a fan un còro 'd poesìa an lenga piemontèisa, për finì con na fnestra sl'avnì: j'haiku dle masnà 'd Canej. d'Albina Malerba - dal Vënner ëd La Stampa dël 4 dë dzèmber dël 2009

Indietro