La Stòria ëd Carmagnòla an vers
Miraco a son pròpi pòchi ij pais o le sità che a peulo dì d'avèj na stòria contà 'd vers, an poesìa. A costa fatiga dròla a l'era butasse Nino Bertalmia (1909-1999), për conté an vers piemontèis la stòria dla sità 'd Carmagnòla, stàita inédita fin-a adess, quand ël Centro Studi Carmagnolesi, ansema a l'Opera Pia Cavalli Editore, a l'han decidù 'd rende omagi a «monsù Nino» e a sò amor për la sità, publicand ël poemèt, sota la tùa dla sità 'd Carmagnola, con ël tìtol «Carmagnola. Storia in versi piemontesi di Nino Bertalmia» (pp. 94, soagnà con d'ilustrassion ëd Mario Cavazza, e con la tradussion an italian ëd Maresita Tagini Brandino; euro 12. Për anformassion sl'edission : www.centrostudi-carmagnolesi.it).
Ël poemèt a l'é an tre part: n'introdussion d'ondes quartin-e; la prima part «Carmagnòla e ij Marchèis ëd Salusse», 195 quartin-e; la sconda «Carmagnòla, ij Savòia e la Fransa», 209 quartin-e. Da l'an miladosent fin-a al proclama 'd Santorre di Santarosa. Vëdoma quàich moment: «Ij Duca dla Savòja e ij Re dla Fransa,/ come falchèt reaj sempre nemis,/ lor con le grinfe, l'arme e l'elegansa/ a-i deto 'dcò la stòria al nòst pais (...) Emanuele Fìliberto da Turin/ guardava al marchesà studiand un pian,/ Sperand che un bel di forse davzin/ tut ël Piemont a fussa ant le soe man// për lòn pontava j'euj su Carmagnòla (...)». E via parèj la stòria cita confrontà con la stòria granda, quartin-a për quartin-a, as dësdavan-a tra Rè, Marchèis, e pòpol, e la costrussion dle gesie, dla sità, ij moment ëd glòria e ij moment ëd dolor; la suitin-a, la pest, euvre e di d'una comunità ch'a serca soa stra...». «Ël quindes magg milasetsent e tranteses/na notissia 'l pais fa raduné,/ davanti al sindich dël comun ch'a les la gròssa neuva ch'a sta là a scoté// L'é 'l tìtol ëd sità a Carmagnòla/che con decret real ven acordà».
La stòria an vers a l'é bela, fa piasì contela».

d'Albina Malerba - dal Vënner ëd La Stampa dël 25 d'avril dël 2008


Indietro