Vocabolari dla mala e dij giramond

A l'é un vocabolari ch'a sta ant na senten-a 'd pagine d'una edission dla biblioteca econòmica 'd Piemonte in Bancarella e a piasrà 'd sicur tant. I parlo dël «Vocabolari dla mala e dij gjramond» soagnà an manera arbiciolùa da Giusèp Gorìa (Il Punto, pp. 123, euro 7,50). L'ideja d'arpijé l'edission 'd GEC, Enrico Gianeri, dël 1971, a l'era stàita 'd bonanima 'd Roberto Marra, e Gorìa a l'ha butaje man con integrassion moderne, con un neuv capìtol sla «Mala 'd Turin ai temp ëd Lombroso», con ël gergon dij magnin ëd Locana, ël giargon djë sternighin, fin-a al giargon dij Caminant, valandse dë studi e 'd travaj publicà an riviste ch'as treuvo mach da jë studios, coma «Ij Brandé» o «Alp». E da la bibliografia i vëdoma 'l travaj 'd rafront che Gorìa a fa con ij dissionari dj'argot o dj'àutre lenghe «furbesche». Mëssonoma sì e là ant le pagine: aj, col dla sòma, a l'é 'l rabios, e rabiosa, la siola; pì fàcil capì për ël cit, la masnà: gognin, gagno, gòrba, morfei, tute paròle ch'as sentìo 'dcò an ca, nen sicurament «majòlica», paròla che oltre che cit, a s'arferiss ëdcò a l'aptit; un tipo un po' ingenuo a l'é ambotià, bambas da lum, ciola, ciolandari, gadan, gagio, fafioché, falurco, gonzo, vincens; la testa as tira 'dcò chila daré na bela partìa 'd nòm, un pì dròlo e original che l'àutr: bòcia, bija, conteur, colombarda, crapa, capestorna, cassia dij còrn, burnìa, fiasch, radio, mlon. Mangé e bèive ant n'osto dla mala, a son-a parèj: «Cirì e sgnicolé ant na piòla dla lege», con na bota, la scalfa; na mnestra: galma, pietosa, sbòba; pan: ortolan, ma 'dcò marmo, maròch; e le gambe sota la tàula, la piantosa, sgnicolanta. E ancora: vinaté o tiraponghe, 'l «borsaiolo» dl'epoca; la Corte d'Assise, 'l gran tibislòch dij giust; le guardie a l'han diversi nòm: pitor, grafion, palanchin; parèj a-i son diversi tipo 'd làder: pigron, francador, scurador, arponcieur, a sconda dle specialisassion. Ma sì, cari somà, venta ch'i chita e iv daga 'l bleu. d'Albina Malerba - dal Vënner dla Stampa dl'1 ëd Giugn dël 2007

Indietro