Arcordand Renzo Gandolfo

A 'n flaneur për le stra 'd Turin a peul capité d'ambatse ant na via curta, ma bin piantà ant la sità stòrica, ant ël canton tra piassa Solferin, cors Re Umberto e via Confiensa: a l'é la marca toponomastica ch'a veul arcordé a le generassion ch'as s'ancaden-o ant ij temp e i s'auguroma, ant ij sécoj la figura d'un piemontèis che al Piemont e a soa siviltà a l'ha dedicà pensé e euvre ch'a duro. I parloma 'd Renzo Gandolfo (Coni 13 ëd giugn 1900-Turin, 14 ëd mars 1987), e i na parloma a vint'ani da soa mòrt, përchè l'arcòrd a l'é bin viv, e sla carsà che chiel a l'ha durbì con la Ca dë Studi Piemontèis ancora ancheuj i marcioma an tanti, e le smens che chiel a l'avìa campà an nòsta tèra a continuo a buté e arbuté, ant col ëspìrit ëd condivission, con la «sensassion e la religion ëd fé part ëd na caden-a ch'an gropa ai nòstri vej e che noi dòp d'avèj giontà nòstr anel, i dovoma passé ai nòstri fieuj». Për chi a na conòss mach 'l nòm i podoma arcordé ij pass ëd na biografìa che a part da Coni, 'l pòst del cheur e dj'afet (an manera special la Cassin-a dla Benessìa a Madona dl'Olm), peui Turin la sità djë studi e dla laurea an filosofia; professor a Alessandria d'Egit, peui a Roma. Ant la Capital a fa nasse la Famija Piemontèisa 'd Roma ch'a l'avrà coma prim President Luigi Einaudi, e a darà vita a euvre fondamentaj coma la «Storia del Piemonte» e la racòlta completa dle poesie e pròse an piemontèis ëd Pinin Pacòt. A Turin a torna për steje ant ël 1961 për coordiné le manifestassion dël prim sentenari dl'Unità d'Italia. A l'é an cost artorn che Renzo Gandolfo a riussirà a coroné un seugn carë\sà da sempe: dé vita a n'Istituto coltural, un leu fìsich e ideal dova fé ancontré tuti jë\studios ëd coltura piemontèisa, studià e pensà ant un largh orìzont europengh e antërnassional: la Ca dë Studi Piemontèis, dova la paròla Ca, che ant la part italian-a dël lògo a l'é «Centro», a spiega bin ël sens dël travaj che Renzo Gandolfo a antendìa slansé: cheur e anteligense gropà s-ciass, un pòst-drapò për ël Piemont, soa stòria, soa civiltà, soa lenga. «Gandolfo - parèj a lo arcordava Luigi Firpo - era una spada nuda, una lama tesa; dritto, lucido, freddo, fermo, appassionato nell'intimo, ma verso l'esterno e di fronte al dovere, al fare, al dare, era di una intransigenza assoluta». Costa ardità 'd travaj, d'angage, 'd bin a la tèra, con le paròle scrite an pròsa e an poesìa, an italian e an piemontèis, con la «conossensa e la cossiensa» che Piemont fa grado, ma che a veul dì «servissi» («Non rivendica primato che non sia quello del servizio, coscienza di dover assumere, per il solo fatto di appartenere a un corpo, a una comunità ben fazionata, le responsabilità che di ogni cittadino fanno non un numero ma un soggetto») a l'é la lessìon d'un maestro, che a vint'ani da soa mòrt a resist e a fa Scola. d'Albina Malerba - dal Vënner dla Stampa dël 23 ëd Mars dël 2007

Indietro