Ël monegasch

Montecarlo, Prinsipà 'd Monaco, a son nòm ch'arciamo a la ment lusso, paradis dle taje. Tut sòn a l'é bin vera, ma a l'é stàita franch na ròba anciarmanta dëscheurve che a-i è n'àutr lusso che ij monegasch a peulo concedse, sensa genesse 'd tuti ij foresté ch'a pianto afé e s'amuso ant col cit canton ëd tèra: pròpe për ten-e fërma n'identità local ch'arziga d'esse mangià dal diau dij pé daré dla blaga blagà, a l'han sernù coma pivò 'd conservé soa parlada monegasca, 'l «munegascu». Da sinch ani 'l monegasch a l'é materia d'insegnament obligatòria ant le scòle dël Prinsi-pà. A l'è mersì ai travaj dël Rëscontr (tnusse pròpe an costi di a Montecarlo) dl'Académie des Langues Dialectales dël Principauté de Monaco, n'istitussion tnùa an gran cont, ch'a cheuj dë studios da vàire part d'Euròpa (doa 'l Piemontèis a l'é bìn difèis da Giuliano Gasca Queirazza) che i l'hai avù la bon-a ventura d'ancontré vàire magìster 'd monegasch, scuvrend tra 'l rest che la pì part ëd lor a son d'origin piemontèisa, e oltra al monegasch e al fransèis, a capisso e an tanti a parlo ancor na frisin-a 'd piemontèis. Dacant a l'atività istitussional dla scòla a Montecarlo a l'han ëdcò 'd cors për ij grand soagnà dal «Comité national des traditions monégasqués. Ma a basta passé la frontiera, pen-a intrà an Italia, e vardà lì, le stesse paròle a son un dialetas da campé via, da scancelé; da sì a fan nen fin. E-lo pa che parlé le lenghe cite a sia un gigèt da Prinsi? d'Albina Malerba - dal Vënner dLa Stampa dël 24 ëd novèmber dël 2006

Indietro