Un romanzèt curt për amusé cit e grand. Tra fàula e poesìa, mascheugn e fantasìa

Sales-cin? Che varietà 'd Sàles a saran mai? Pioma 'l vocabolari e i trovoma «Sàles», për salice, dal latin salix, saliceus, con un rimand a gora e a gorin, e tuta na coalera d'àutre indicassion: sàles da pertie, salice bianco; sàles da vengh, ross, giàun, nèir, sàles pianzent, tute le varietà 'd sàles ch'as treuvo an nòste campagne. E 'dcò vàire manere 'd dì o proverbi: alégher coma un sàles pianzent; a bzògna vëdde ij sàles a fé d'uva, për dì ròbe da ciò; gorègn coma un sàles... Ma dij Sàles-cin gnanca l'ombra. Anlora sfojoma un pòch le pagine dël lìber ëd Giovanni Teti, nòm ëd piuma Siolòt, «La véra stòria dij Sàles-cin» (Rivoli, Neos Edizioni, 2006, euro 15) e bin prest as dësvela 'l misteri: ij Sàles-cin a son ant la fàula «doi buracio, cite piante ch'a parlo e l'han mach damanca 'd sol e d'un pòch d'eva, ëd ragg ëd sol e 'n pòch d'erba sota la scòrsa për podèj vive»; doe creature sarvaje, doj folèt ëd natura che dal temp dij temp a l'avìo gropà n'aleansa con le creature uman-e,quand la gent a 'ntërsava soa vita con le piante e j'erbe, e as vivìa a la manera genita dla tèra. A l'é na creassion lenghìstica-poetica dl'autor. «Siolòt», Giovanni Teti ch'i l'oma già conossù për n'euvra 'd poesìa, «Arcòrd an via Ciabòt» (2005), ch'a l'ha vagnasse adess 'l Premi Cesare Pavese për la session an lenga piemontèisa, dòp cole poesìe-conte cite, a scriv an pròsa costa stòria an trantedoj temp, doa a s'antërso le vite 'd ses famije e la legenda-fàula dij Sàles-cin: un romanzèt curt, o na conta longa, pensà për amusé ij cit. A-i é la Gran Ròca, a-i son ij paisan, 'l cont, la mare grama, a-i manca nen ël luv cativ, 'l mascon, e ai son ij Sàles-cin. Na stòria 'd fantasìa flambanta ch'an pòrta ant un mond d'un temp sensa temp, doa le «giòje», mascheugne pere lusente, a ritmo 'l bate 'd sò cheur antich con la bin dla gent e 'd tute le creature vivente. Un test për ij cit, ch'as lasseran dësmoré fin da le prime pagine da ij Sàles-cin, sensa andé serché gnun vocabolari. Ma miraco fin-a ij pi grandinòt (o veciòt) a lo lesran con piasì. d'Albina Malerba - dal Vënner dLa Stampa dël 13 d'Otóber dël 2006

Indietro