Mëssonand ij pòst ëd Borg Vanchija un lìber dë stòrie cite ch'as leso volënté. |
Moschin as dis d'un ch'a toca traté con le mòle, përchè ch'a s'ofend për
ròbe da gnente; ij moschin a son peui cole cite cite mosche tant fastidiose
ch'as treuvo a nìvole, dzortut ant ij mojiss e ant le zone ùmide. Ma për ij
turinèis ël Moschin a l'é ël borgh nà e chërsù fòra dle muraje dla sità, a
nòrd est dla Porta 'd Pò, pì o meno ant cola parte che ancheuj as treuva tra
Via Matteo Pescatore, na vòta Via dij Pëscador, fin-a a le vie Bava e
Vanchija.
Ant ël cheur dël borgh a j'era la Contrà dël Moschin, dita 'dcò Contrà dle
Pùles (e sòn a dis tut sël pòst!) apeupré doa ancheuj a-i é la via Bava. Ij
vocabolari piemontèis a la vos Moschin a parlo 'd zòna malfamà dla Turin
d'antan, peui risanà con d'abatiment e 'd neuve costrussion antorn a la fin
dl'Eutsent.
A la stòria 'd cost borgh a dédica un lìber Gian Enrico Ferraris: "Il
Moschino. Origini e leggende di Borgo Vanchiglia. Spigolando fra luoghi,
storie e canzoni della vecchia Torino" (Turin, Graphot, pp. 220, euro 16).
Gian Enrico Ferraris, che i conossoma bin për esse regista e l'anima dle
"Vos grise an libertà" e për avèj contà la stòria 'd cost còro ant ël lìber
"Canzoni recuperate", e përché a l'ha da la soa 'dcò 'l lìber su "'L Borgh
dël fum", a l'é apassionasse a andé a l'arserca dla stòria minuta dla sità
tant che i podoma considerelo un pòch l'Alberto Viriglio dij nòsti di.
Mëssonand an archivi pùblich e privà, a-i ven fòra un travaj amusant e
anteressant ansema; scrit an italian, ma con tante tante ròbe an piemontèis:
tipo da bariera, mësté d'antan, canson, curiosità, frise dë stòria e dë
stòrie ch'as leso volënté e fin-a 'n pòch an toco 'l cheur. Ant na
sessanten-a 'd capitoj bin smasì, a soa manera, sensa tròpe pretèise,
crosiand arcòrd, pensé, notissie stòriche, pagine dë scritor, ideje dròle,
òsto, pòst, paròle, come tanti anej 'd na caden-a gropà dal fil ross dle
canson e dle figure che an cole contrà a l'han lassà 'n segn, a compon-o la
memoria dle radis d'un borgh ëd Turin. Un cit s-cianchèe dë stòria 'd nòsta
identità.
d'Albina Malerba - dal Vënner dLa Stampa dl'11 ëd Giugn dël 2004 |
Indietro |