Grassie a Pier Giorgio Gili ch'a la soagna a torna l'euvra prima 'd Giovanni Zoppis.

Un-a dle pì bele pàgine dla literatura piemontèisa a l'ha scrivula 'l teatro 'd Giovanni Toselli. Col che a parte da la metà dl'Eutsent a l'ha s-ciodù tre autor come Pietracqua, Garelli, Zoppis e 'n caplavor coma "Le Miserie 'd Monsù Travet" 'd Bersezio. Cheicòs për fé conosse 'd test pì nen publicà da tant temp a l'ha fàit la Ca dë Studi Piemontèis grassie pì che tut al travaj 'd Gualtiero Rizzi, cheicòs a fà Gioventura Piemontèisa grassie a la "colan-a 'd test an piemontèis" soagnà da Pier Giorgio Gili për Piemonte in Bancarella. Ùltim tìtol (normalisassion ëd la grafìa cudìa da Roberto Jean-Michel Novero), "La paja vzin al feu" 'd Giovanni Zoppis (pp. 160, euro 6,50). A l'é l'euvra (1860) ch'a marca 'l passagi dë Zoppis dal teatro an italian al teatro an piemontèis e as sent che a-i é cheicòs ch'a l'é 'ncora nen dësgenà. La crìtica d'antlora a l'ha dit la soa e Gili a n'arpòrta 'd tòch bin sernù. A lese 'ncheuj as dirìa ch'a l'é nen tut bin olià e che chèich difet as sento (pì bel ël prim at ëd j'àutri doi e bastansa forsà la corispondensa dle figure e dij caràter), ma 'd sicura a-i é già 'dcò na bela manera 'd marché j'ambient e 'l ghëddo 'd na lenga pen-a pen-a macià d'italianism ch'a resta difìcil dì s'a sio vorsù propi da Zoppis ò s'a ven-o da 'n copion che Zoppis a l'ha nen podù controlé. D'àutra part n'euvra prima a peul nen esse n'euvra sùbit tuta giusta. Tutun ëd giust e 'd giuss a-i na j'é pa mal 'n costa stòria 'd tre òm e 'd doe fomne ch'a s'ancrosio con d'efet ch'a fan pensé al gieugh dla realtà e dle aparense. Su tut a-i é n'osservassion ëd Bersezio ch'am fà riflete. Bersezio a parla dl'argoment dla "Paja vzin al feu" coma 'd na variassion dla "Francesca da Rimini" e a mi a më smija nopà che pì che la "Francesca da Rimini" a tocrìa nominé la "Cichin-a 'd Moncalé". L'amnientassion paisan-a, l'artorn improvis d'un dij përsonage, l'amor come fòrsa, la fiusa tròp larga, 'l final ch'a buta le cose a pòst. Lo pijo coma 'n segn che Zoppis a l'era già bin anandià. Già pront për fé 'l sàut ch'a la falo chërsse 'n pressa. ëd Giovanni Tesio - dal Vënner dla Stampa dël 23 d'Avril dël 2004

Indietro