Un bel lìber pien ëd dësmore e 'd figure për amprende 'l piemontèis sensa gena.

Con un tìtol ch'arfëstìa, "Sghiribiss", Grazia Calliero e Rita Previati, doe maestre dë scòla elementar, a torno a smon-e un bel lìber për le masnà, për amprende a parlé, lese e scrive an piemontèis (edission Gioventura Piemontèisa, Città di Santena, Grup Assion Piemontèisa Val Pélis, 2003). Ij protagonista ch'an pijo për man a son Giangiari e Ritinratin che, mentre an conto soe aventure, an compagno sensa ch'is n'antajo drinta la bòita dla lenga: as peul amparesse bele sensa fatiga element ëd fonética, regole 'd gramàtica, particolarità dla grafìa, acentassion, comparassion con le paròle d'àutre lenghe, latin, italian, fransèis, provensal alpin e tante d'àutre ròbe ancor. Tut come ant un bel gieugh, përché a diso le maestre, e i soma propi d'acòrde "i chërdoma che fé Piemontèis a scòla a dev pa mach esse n'arcùper nostàlgich, ma n'atività da buté an sl'istess livel ëd j'àutre" e a dev nen esse na ròba greva, i giontoma noi. Sfojand le pàgine i trovoma 'n glossari ilustrà e peui 'd pòst për scrive le paròle neuve e ij disegn për completé l'abecedari; a-i son dë stòrie bele, doa 'l cit a peul intré con paròle soe e sò disegn; paròle crusià; andvinaje; conte për amparé le vocaj, ij ditongh, ij tritongh; le consonant; gieugh con le rime, e via discorend. E fin-a le létere dl'alfabet a son animà come 'd cite bëstiote grassiose: për esempi ant ël tìtol dla session Rebus, la "r" a l'é un gatin, la "e" na farfalin-a, la "b" na volp, la "s" 'n serpentin. An costa manera a riesso fin-a a spieghé la "ë" prostética, ch'a veul dì "tacà dëdnans". A spiego ch'a l'é una dle question dla grafìa dle pì mal da fé capì e da dovré: "Quatr ësludi e sinch ës-ciòp a fan ëscapé set ësforniòt". N'àutra bela stòria, ch'a peul serve 'dcò ai grand ch'a veulo amparé, a l'é cola dle "s" piemontèise: s'i veule amparé la diferensa tra la "s" sorda e la "s" sonora, a venta pròpi ch'i vade a lese a sò pòst, a le pàgine giuste, e peui a sarà tut pì sempi. E sòn a val për tante àutre particolarità dla grafìa ch'a smijo tant malfé amprende. d'Albina Malerba - dal Vënner dLa Stampa dël 5 Mars 2004

Indietro