Piemontèis da arconòsse e da garantì për na mossion ch'a l'é sèrnia 'd siviltà.

Ij rëscontr a son fàit për discute e për ten-e 'nformà, coma as disìa 'n latin, slë "status quaestionis". Nen un cas che a l'ultim rëscontr antërnassional dë studi an sla lenga e la literatura piemontèisa, ch'a l'é tenusse ai 10 e a j'11 ëd magg a Palass Bareul, a sia sentusse l'esigensa 'd ciamesse a che mira soma con la costion dël piemontèis e dle nòste legi nassionaj ('l Senat ch'a l'ha aprovà la lege n. 3366 "in materia di tutela delle minoranze linguistiche storiche" tajand fòra ël piemontèis dal nùmer dle lenghe arconossùe.). Pa bastà che fin-a dal 1981 ël piemontèis a sia stàit arconossù an sël Rapòrt 4745 dël Consèj d'Euròpa tra le lenghe minoritarie. Pa bastà che la Region Piemont a l'abia aprovà e modificà ant ël '97 na lege për la tùa dla lenga piemontèisa come un-a dle quat (con l'ocitàn, ël franch-provensal e 'l walser) ch'a fan part dël patrimoni regional. Pì che giust alora ch'a s'insista përchè l'ingiustissia 'd na lege nassional bëstòrta a sia drissà. E pròpi për sòn a la fin dël rëscontr ëd Palass Bareul a l'é votasse a l'unanimità na mossion "për la lenga piemontèisa". Lamentand "un tòrt che a l'ha frapà 'nt ël përfond la dignità e 'l sens ëd giustissia dla gent dël Piemont", la mossion a ciama che "la lenga piemontèisa a ven-a giontà a la lista dle lenghe da arconòsse e garantì". Nen mach, ma che a la Region Piemont "a sia dàita la competensa legislativa për un bilinguism ufissial italian-piemontèis"; che "a-i passa pa ancor d'àutri ani për istituì 'd catedre 'd lenga e literatura piemontèisa ant j'Università 'd Turin e dël Piemont" e che an prevision dij Gieu olìmpich ëd l'invern 2006 "as fassa an manera che 'l piemontèis a ven-a considerà lenga co-ufissial ant la sirimònia d'overtura e arlongh tut l'arch ëd le manifestassion". Coma nen esse d'acòrde? A në smija che sossì a sia fàit ant lë spìrit ëd salvé tut lò ch'as peul salvesse 'dnans ch'a fassa neuit. Na sernia 'd siviltà. Fòra da tute le identità blocà, la mossion a n'anvita a pensé che salvé quaicòs ëd noi a l'é salvé quaicòs ëd tuti.

ëd Giovanni Tesio - dal Vënner dLa Stampa dël 23 ëd Magg 2003



Indietro