Nen na sernìa. Gnanca n'antologìa. Ma na vera stòria dla literatura an
Piemontèis. A l'é vorsuje un professor (turinèis) dl'Università canadèisa 'd
Toronto, Gianrenzo P. Clivio, studios bin conossù an Piemont e ant la
comunità sientifica antërnassional ma dcò crìtic sensìbil a j'espression
literarie d'la lenga, për vempe 'n veuid nen da pòch ant ij nòst stude.
L'euvra a s'antitola "Profilo di storia della letteratura in Piemontese" e a
l'é publicà da la Ca dë Studi Piemontèis (pp. 508, 56 ilustrassion, euro 30)
con l'agiut finansiari dla Region Piemont (Assessorà a la Coltura). Fin-a
adess podìo conté 'n sle doe antologìe 'd Renzo Gandolfo (la prima cudìa con
Camillo Brero e compagnà da 'n profil stòrich ëd Pinin Pacòt), ch'a son un
pòch come le colòne d'Ercole d'un mar nen tut esplorà. Ma adess podoma dì
che chi ch'a sarà cissà a avsinesse a l'ansema dla stòria literaria dël
Piemontèis a podrà felo con tant pì 'd fiusa nen mach përchè le doe
antologìe pen-a sità a son pì nen an comersi, ma 'dcò përchè Clivio a
dësgropa na patela 'd cite question an sospèis e a lo fa con an deuit
crìtich ch'a l'é dabon anformà e angagià, sensa esse stravirant. Rich ëd
còse neuve e bin anformà da la mira dle leture, la stòria 'd Clivio a sta
ant la carzà 'd la stòria marcà da Pacòt, che për so cont a l'avija vist bin
quand ch'a fortìa che la literatura an Piemontèis a ven da na radis përfonda
(Pacòt a dis: "A l'ha le soe carte 'n regola"), ma a pija 'l vòl pi che tut
a parte dal Sètsent. Tutun sì 'ndrinta a-i é tante 'd cole precisassion
minussiose, 'd document bin lesù, 'd vrità artrovà e 'd discression critica
che 'l lìber 'd Clivio (rivand fin-a a caval dl'Eut-Neuvsent) as peul bin
disse ch'a sia un pont neuv dova tuti a dovran pro passé. A l'é fòrse për
sòn che la covertin-a motobin bela d'Ettore Fico, giusta a fil con na
tradission ch'a ven 'ncora na vòta da Pacòt, a mostra na fnestra ch'as deurv
su na colin-a mës-cià 'd verd e bleu. Color ëd la speransa e dël doman.
Color ch'a flambo 'l bòcc.
dal Vënner dLa Stampa dël 21 dë Dzèmber 2002